Eén van de grootste uitdagingen is misschien wel het vertellen aan de kinderen dat jullie uit elkaar gaan. Het kan zijn dat je hier erg tegenop ziet. Wat is bijvoorbeeld het juiste moment om het te vertellen? En welke reden geef je aan de kinderen? En moet je misschien de boodschap aanpassen aan de leeftijd? Natuurlijk moet je je eigen weg hierin vinden maar er zijn gelukkig wel een aantal vuistregels voor die jou kunnen helpen bij dit moeilijke gesprek. Wanneer je eenmaal besloten hebt om uit elkaar te gaan of je met het besluit van de andere ouder wordt geconfronteerd, neem dan eerst de tijd om te bedenken waar, wanneer en hoe je/jullie je kind(eren) op de hoogte gaan brengen.
Verplaats je daarbij in je kind. Als het mogelijk is, is het wenselijk om wat tijd te laten zitten tussen het moment van aankondiging en het daadwerkelijke vertrek van de (andere) ouder. Zo heeft het kind de tijd om nog even aan het idee te wennen.
Daarnaast is het van groot belang dat de kinderen het van je/jullie zelf horen. Hoe meer mensen je in vertrouwen neemt of het weten dat jullie gaan scheiden, hoe groter de kans dat iemand zijn mond voorbijpraat of dat het per ongeluk via bijvoorbeeld kinderen onderling toch bij je eigen kind terecht komt. En het vertrouwen dat je kind in jou heeft zou een enorme schok krijgen als hij het bericht van een ander moet horen.
Wacht niet te lang
Als het besluit om uit elkaar te gaan eenmaal is gevallen, wacht dan niet te lang met het vertellen aan de kinderen. Zij voelen de situatie haarfijn aan en kunnen anders met een onbestemd gevoel blijven rondlopen.
Kies het juiste moment
Kies een moment waarop jullie de tijd hebben voor elkaar en er ook na het gesprek ruimte is om er te zijn voor jullie kinderen. Bijvoorbeeld in het weekend, op een zaterdag- of zondagochtend. Plan de rest van de dag niet vol, zodat je kinderen zich na het gesprek kunnen terugtrekken, verdrietig of boos kunnen zijn en bij jullie terecht kunnen om te praten of vragen te stellen. Kortom, geef ruimte voor de behoeftes van jouw kinderen
Vlak voor het slapen vertellen dat jullie uit elkaar gaan, is niet het juiste moment. Je kind kan zich dan erg alleen voelen en kan op dan ook niet bij jullie terecht met vragen.
Kies een rustig moment
Zorg ervoor dat jullie tijdens het gesprek met jullie kind(eren) niet gestoord of afgeleid kunnen worden. Dus: tv of muziek uit en geen mobieltjes, tablets of andere afdeling.
Belangrijke thema’s die bij je kind kunnen spelen
Veel ouders vinden het lastig om over de scheiding te praten met hun kinderen. Toch kan het heel helpend zijn voor het kind wanneer er op een open en neutrale manier over bepaalde thema’s gesproken wordt. Het is dan wel belangrijk dat je bij de beleving en de behoefte van je kind aan sluit.
• De wens dat ouders weer bij elkaar komen; veel kinderen koesteren (heimelijk) de wens dat hun ouders weer bij elkaar komen. Soms tot op volwassen leeftijd. Het is belangrijk om te herhalen dat je heel goed begrijpt dat dat de wens van je kind is maar dat de meeste ouders die gescheiden zijn niet meer bij elkaar komen. Hoe verdrietig dat ook is voor de kinderen.
• Houden mijn ouders nog van mij?; Vooral jonge kinderen hebben in deze onzekere tijd behoefte aan bevestiging dat beide ouders nog steeds evenveel van hen houden als voor de scheiding. Het is belangrijk dat kinderen weten dat, hoewel ouders niet meer van elkaar houden, wel van hen zullen blijven houden en er samen altijd voor ze zullen zijn. Je gaat als partners uit elkaar maar blijft samen ouders.
• Loyaliteitsconflict; wanneer kinderen het gevoel hebben dat zij moeten kiezen tussen de ene of de andere ouder raken zij verscheurd door gevoelens van machteloosheid en interne verwarring. Kinderen hebben beide ouders nodig in hun leven om van te leren en hun ontwikkelingspotentieel waar te maken. Zij willen onvoorwaardelijk van beide ouders kunnen houden.
• Schuldgevoel; ik ben schuld aan de scheiding van mijn ouders bijvoorbeeld omdat ik niet lief ben. Dit komt vooral veel voor bij jonge kinderen (tot 6 jaar) maar kan ook spelen bij jeugdigen (vanaf 12 jaar). Het is belangrijk om meerdere malen te herhalen dat een kind NOOIT schuld heeft aan de scheiding van zijn ouders.
• Parentificatie (oftewel ouderrol overnemen); dat kinderen ouders willen troosten of helpen wanneer de ouder emotionele of lichamelijke pijn heeft is een normale, sociale, reactie. In scheidingssituaties bestaat er een kans dat kinderen overmatig voor de ouder (meestal degene die verlaten is, alleen is of degene die de meeste emoties toont) of broertjes / zusjes gaat zorgen. Het is dan belangrijk om je kind te laten merken dat je zijn inzet waardeert maar dat jij er bent om de voor de kinderen te zorgen en dat je heel goed voor jezelf en de kinderen kunt zorgen. En, dat je kind gewoon lekker kind mag zijn.
Een fijne manier om met kinderen in gesprek te komen over deze thema’s is door het (afhankelijk van de leeftijd) voorlezen of aanbieden van boeken. In de bibliotheek zijn verschillende boeken te leen met betrekking tot dit thema.
Klik hier voor een open brief van kinderen aan alle volwassenen en lees wat je kan doen als opa, oma, oom, tante, etc.